Kaygı (Anksiyete) Bozukluğu Çeşitleri Nelerdir?
Ayrılık Anksiyetesi (Ayrılma Kaygısı Bozukluğu)
Ayrılma Kaygısı Bozukluğu; bireylerin bağlanılan kişiden (anne, baba, eş, arkadaş vb.) ayrılması söz konusu olduğunda (başka bir şehre gitme, başka eve taşınma vb.), ayrılmayı düşününce bile yoğun kaygı ve strese bağlı yaşıyla uyumlu olmayan davranışsal ya da duygusal tepkiler vermesidir.
Seçici Konuşmazlık (Selektif Mutizm)
Başka durumlarda konuşuyor olmasına karşın, konuşmasının beklendiği toplumsal ortamlarda sürekli konuşamıyor olma durumudur. Yeterli konuşabilme yetisine sahip olmalarına rağmen kendilerini güvende hissetmedikleri için alışkın olmadıkları yerlerde ya da alışkın olmadıkları kişilerin yanında konuşmazlar. Bazen jest, mimik ya da yazılı olarak anlaşma yoluna giderler.
Özgül Fobi
Belli bir nesne (köpek, böcek vb.) ya da duruma(yükseklik, araba kullanma vb. ) karşı mantık dışı ve sürekli yoğun bir korku ya da kaygı duyma hali ve buna eşlik eden davranışsal tepkilerdir.Özgül fobisi olanlar, korktukları durumla karşılaşmaya zorlanırsa panik duygusu yaşayabilirler, ancak başka zamanlarda panik atakları olmaz. Özgül fobi bozukluğu denilebilmesi için duyulan korkunun kişi için birtakım sorunlara yol açıyor olması gerekir. Kişinin olağan gündelik yaşamında, işinde, toplumsal ilişkilerinde birtakım sorunlara neden oluyor olması beklenir. Kişi, bunun mantıksız olduğunu bilmesine rağmen kendini korkmaktan alıkoyamaz.
Sosyal Fobi (Toplumsal Kaygı Bozukluğu)
Kişilerin başkalarınca kendisini olumsuz değerlendirileceği inancı(küçük düşeceği, dışlanacağı vb.) ile birden çok toplumsal durumda(herkesin önünde konuşma yapma, kalabalıkta yemek yeme vb.) belirgin bir korku ya da kaygı duyması sonucu gösterdiği duygusal ya da davranışsal tepkilerdir.
Agorafobi
Kişinin tehlike söz konusu olursa kaçamayacağı ya da yardım alamayacağı düşüncesi ile bir alana sıkışmış hissederek bulunduğu ortamdan çıkamayacak, kaçamayacakmış gibi gelmesi ile belirli durumlara karşı(toplu taşıma araçları, kapalı yerler, tek başına evin dışında olma vb.) gelişen kaygı ve kaçınma durumudur.
Panik Bozukluk
Panik atak, birden bire başlayan, giderek şiddetlenen, zaman zaman tekrarlayan, genelde beden duyumlarının da(kalp çarpıntısı, terleme vb.) eşlik ettiği yoğun korku hissettiren psikolojik bir durumdur. Panik bozukluk ise; tekrarlayan panik ataklar arasında başka panik ataklar olacağına ve kendisine zarar vereceğine(kalp krizi geçirmek gibi) dair yoğun kaygı duymak ve bundan kaçınmak için sergilenen davranış değişiklikleridir(işe gitmeme, bazı yiyecek ve içecekleri tüketmeme, spor yapmama vb.).
Yaygın Kaygı Bozukluğu
Kişilerin genelde aile, iş, okul, para gibi konularda olası en kötü sonucu düşünerek aşırı endişe ve kaygıdan dolayı günlük yaşam etkinliklerini sürdürmeyi zorlaştırmaları durumudur. Kaygı ve endişeleri gün boyu sürer ve denetlenemez.
Maddenin / İlacın Yol Açtığı Kaygı Bozukluğu
Madde/ilaç kullanımına ya da yoksunluğuna bağlı olarak beklenenden daha yoğun kaygı belirtileri ya da panik atakların görüldüğü ve bunlara kişilerin işlevselliğinde bozulmaların da eşlik ettiği durumlarda maddenin/ilacın yol açtığı kaygı bozukluğu tanısından bahsedilir.
